Lúc này, màn ảnh lớn sáng lên, mọi người cũng theo đó im lặng.
Trên màn hình hiện lên một dòng chữ– Đối với ông, phim ảnh có ý nghĩa như thế nào? Sau đó Khương Thạch xuất hiện trong khung hình, ông ngồi trên ghế sô pha mềm, trả lời vô cùng thắng thắn: “Vấn đề này tôi đã nghĩ cả đời, cho đến bây giờ vẫn không có được đáp án chính xác. Hay nói cách khác, tôi không tìm được từ thích hợp để hình dung ý nghĩa của điện ảnh đối với tôi.”
Sau đó hình ảnh thay đổi, là bóng dáng bận rộn của Khương Thạch khi làm việc trong studio, ông không nề hà liên tục theo dõi màn hình máy quay để xác định bố cục và ánh sáng, rồi lại hô hào “Cut” khắp nơi.
Âm thanh nền vẫn là giọng nói điềm tĩnh của ông: “Nếu nhất định phải định nghĩa, với tôi nó như bản năng– tôi đã quen bôn ba vì nó mỗi ngày rồi.”
Lục Tu Mộc ngạc nhiên, nhẹ giọng hỏi Khâu Hành Phong: “Đây là gì?”
“Phim tài liệu làm riêng cho Khương Thạch.” Khâu Hành Phong đáp. “Coi như là quà về hưu của ông ta.”
Lúc này, chữ trên màn hình lại thay đổi: Ông có thấy mình là một đạo diễn tốt không?
Khương Thạch xoa bụng, hồi lâu mới đáp: “Còn phải dựa vào góc nhìn. Đối với khán giả, tôi tự tin mình chính là đạo diễn “giỏi nhất”, nhưng với những diễn viên hợp tác với tôi–”
Khóe môi ông trễ xuống buồn bã: “Tôi là một người cực kì kém cỏi.”
Lục Tu Mộc lập tức nhìn sang Khương Thạch, nhưng đối phương chẳng hề động đậy, cậu cũng không thể thông qua mái tóc đen nhánh sau gáy ông để đoán được ông đang mang biểu cảm như thế nào.
Khâu Hành Phong bên cạnh khịt mũi: “Vẫn tự biết mình cơ đấy.”
Lục Tu Mộc mím môi, muốn giải thích một câu thay Khương Thạch: “Dù trong lúc hợp tác không như ý nhưng kết quả vẫn tốt đẹp mà.”
“Vậy em sẽ hợp tác với ông ta lần thứ hai à?” Khâu Hành Phong hỏi.
Lục Tu Mộc khựng lại, cậu nhớ đến khoảng thời gian bị “Tiểu Tô” hành hạ đến mức suýt mất đi bản thân, nói thẳng: “Không.”
Khâu Hành Phong nhún vai, biểu cảm trên mặt rõ ràng đang nói: Đúng rồi đấy.
Lục Tu Mộc im lặng vài giây, đột nhiên hỏi: “Thế còn anh?”
“Ừ?” Khâu Hành Phong không phản ứng kịp.
“Anh biết rõ phương pháp quay phim của Khương Thạch…” Lục Tu Mộc dừng một thoáng, cố tìm từ mềm mỏng. “Bất thường như thế, sao còn hợp tác với ông ấy nhiều vậy?”
Khâu Hành Phong khẽ nhướn mày, hắn nghiêng đầu, nương theo tia sáng ảm đạm tìm đến đôi mắt của Lục Tu Mộc: “Có lẽ vì tôi rất giống Khương Thạch, chúng tôi đều xem điện ảnh là thứ tối cần thiết, nên bằng lòng vì nó gạt bỏ một phần bản thân.”
Lục Tu Mộc cười, trêu chọc: “Ai bảo anh là Ảnh đế.”
Khâu Hành Phong nhíu mày: “Không hẳn vậy. Tôi vào giới rất sớm, thời gian lăn lộn trong này càng dài, càng khó tránh được sự mâu thuẫn trong lòng. Tôi không thích “Khâu Hành Phong” đón ý hùa theo fan kia, nhưng tôi không thể không trở thành người như vậy. Mà trong lúc quay phim, tôi có thể trải nghiệm cuộc sống của người khác, chuyện này với tôi giống một cách để trốn tránh hơn. Ở một mức độ nào đó, tôi mong tất cả đạo diễn đều có thể “bất thường” như Khương Thạch.”
Lục Tu Mộc không ngờ hắn ôm tâm tình như vậy mỗi khi diễn, nhất thời không biết phải nói gì.
“Nhưng nếu bây giờ còn cơ hội hợp tác với Khương Thạch, tôi sẽ từ chối.” Khâu Hành Phong nói.
Lục Tu Mộc dùng ánh mắt dò hỏi nguyên do.
“Vì em.” Tình cảm trong mắt Khâu Hành Phong sâu thẳm. “Hiện tại tôi chỉ muốn làm thầy Khâu của em thôi.”
Lục Tu Mộc không kịp chuẩn bị, trái tim trong ngực bị lời chòng ghẹo này làm cho run rẩy, chỉ hận không thể ôm cổ hắn để hôn. Cậu dịch mắt như trốn chạy, ép bản thân chú ý vào màn ảnh lớn: “Xem phim đi.”
Khâu Hành Phong không nói gì, đặt tay trên đuôi tóc của cậu.
Video đã đến hồi kết, dòng chữ trên màn hình được thêm vài hiệu ứng đặc biệt– phim tài liệu kiểu điện ảnh đầu tiên trong nước, “Tìm kiếm sự quyến rũ của điện ảnh”, sẽ được ra mắt vào ngày 6 tháng 10, xin hãy đón đợi!
Sau mấy giây màn hình tối lại, hoa văn rồng xanh xuất hiện, “Hỉ yến” chính thức bắt đầu.
Thoạt đầu, màu phim rất kì lạ, màu chủ đạo là xám, nhạc nền là tiếng khoomei* truyền thống. Một đám người lễ bái dưới miếu Nhân duyên, thoạt nhìn như một tổ chức tà giáo nào đó.
(*) khoomei, từ gốc là 呼麦, là kĩ thuật chính trong hát họng Tuva, phổ biến ở Tuva, Mông Cổ và Siberia, sử dụng lưỡi, răng, vòm miệng và thanh quản để thay thế nhạc cụ trong bài nhạc
Lúc này, có người hô to: “Tân lang đã đến!”
Sau đó cửa miếu Nhân duyên từ từ mở ra, một cô gái mặc đồ cưới đỏ tươi xuất hiện trên màn hình. Trên mặt cô là nụ cười hạnh phúc, phía sau là tượng thần Nhân duyên to lớn.
Lục Tu Mộc còn chưa nhớ ra đây là lễ cưới của ai, cô dâu chú rễ đã bắt đầu mời rượu. Cậu nghe thấy tên cha mẹ Kỳ Viễn trong miệng người dân.
Cậu không tin nổi, nhìn sang Khâu Hành Phong: “Cha mẹ anh vậy mà cũng là thông gia sao?”
Khâu Hành Phong sửa lại: “Là cha mẹ Kỳ Viễn.”
Nhưng đối với Lục Tu Mộc, bọn họ chẳng có gì khác nhau, đến giờ cậu vẫn không ngờ hai vị trưởng bối có địch ý rất lớn đối với Tiểu Tô lại là “vật hi sinh” của chế độ phong kiến.
Mà cậu rất nhanh đã thông suốt, cha mẹ nhà Kỳ tình nguyện cưới “nam thê”, còn một mực tuân theo “pháp tắc” như vậy là có nguyên nhân– bọn họ bị ghép đôi bởi phong tục vặn vẹo, song lại đạt được duyên phận mĩ mãn. Vì vậy, bọn họ còn kính trọng thần hơn bất kì ai khác.
Đúng như dự đoán, năm phút tiếp theo là cảnh sinh hoạt rất bình thường, thể hiện được tình cảm của cha mẹ Kỳ, cũng như tuổi thơ vui vẻ của Kỳ Viễn.
Đáng nhắc tới là hồi nhỏ Kỳ Viễn từng trải qua một trận bệnh nặng, cha Kỳ ngay cả giày cũng không kịp đeo, nửa đêm cõng Kỳ Viễn chạy, cuối cùng có thể mang con trai đang thoi thóp đến bệnh viện trong trấn.
Đoạn quá khứ này được xử lí rất đơn giản. Không nhấn mạnh vào sự lo lắng của cha mẹ Kỳ, không phủ lên bầu không khí u ám, hình ảnh cuối cùng chỉ dừng lại ở ngón chân chảy máu của cha Kỳ.
Một cảnh quay đặc tả đã nêu bật được ràng buộc mạnh mẽ nhất trong quan hệ ruột thịt, mà trong lòng Lục Tu Mộc co thắt lại.
Cậu hiểu đây là sự chua xót, tuyệt vọng thuộc về Tiểu Tô.
Triệu Dương từng bảo: Tiểu Tô phải chết.
Lúc đó Lục Tu Mộc chỉ thấy biên kịch này cố chấp với văn BE quá thể, bây giờ mới hiểu đây là sự thương tiếc của Triệu Dương đối với Tiểu Tô.
Cha mẹ Kỳ yêu thương con trai như thế nào, Kỳ Viễn sẽ hồi đáp bằng sự hiếu thuận như thế ấy.
Kể cả Tiểu Tô và Kỳ Viễn thật sự tiến vào lâu đài hôn nhân, khả năng cao bọn họ cũng sẽ không hạnh phúc, sự phản đối và ghét bỏ của cha mẹ sẽ khiến Kỳ Viễn bị kẹp ở giữa, tình thế khó xử vô cùng.
Lục Tu Mộc hiểu rất rõ những trận cãi vã có ảnh hưởng kinh khủng như thế nào đến một gia đình.
Hai bên cán cân trong lòng Kỳ Viễn đều là những người quan trọng nhất đối với hắn. Có lẽ hắn sẽ thỏa hiệp với tiếng chửi mắng của cha mẹ, cùng Tiểu Tô lên trấn để xây dựng một gia đình “bình thường”; mà cũng có thể hắn sẽ thấy Tiểu Tô hốc mắt đỏ bừng, quyết định đoạn tuyệt quan hệ với người nhà.
Bất luận là kết quả nào, Tiểu Tô đều thua– cậu không thể nhận được tình cảm thuần túy từ Kỳ Viễn.
Lục Tu Mộc khẽ thở dài, lại đặt sự chú ý vào bộ phim.
Sau đó cốt truyện đi theo góc nhìn của Kỳ Viễn, mỗi bước của hắn đều theo đúng nội dung trong kịch bản, thậm chí trong suốt một tiếng này, số lần xuất hiện của Tiểu Tô rất ít ỏi.
Hứa Nghiễn không hứng thú, ngáp một cái: “Mộc Mộc là nam chính thứ hai thật à? Xuất hiện tổng cộng ba lần, lần nào cũng là tán tỉnh với Kỳ Viễn.”
Vẻ mặt của Khâu Hành Phong không rõ ý: “Cậu có ý kiến?”
“Không dám, chỉ thấy phim hơi vô vị.” Hứa Nghiễn đánh giá khách quan. “Tôi thấy không phải đang xem “Hỉ yến”, mà là “Cả đời hạnh phúc của Kỳ Viễn”.”
Khương Thạch nghe thấy lời của anh, quay đầu lại: “Tốt rồi, đây là hiệu quả mà tôi muốn.”
Hứa Nghiễn miễn cưỡng im lặng, nhất thời không biết có phải đạo diễn đang trào phúng mình hay không. Song phần tiếp theo của bộ phim khiến anh chẳng còn tâm trạng oán trách nữa.
Hình ảnh chuyển tới cảnh Tiểu Tô đi vào miếu Nhân duyên, cậu cúi đầu nhìn lưỡi dao trong tay, bắt đầu từ đây, toàn bộ quá khứ của Tiểu Tô được bù lại.
Cuộc cãi vã trong nhà họ Tô, kế hoạch “trả thù” của Tiểu Tô và cả tình cảm không tính trước được của cậu đều xuất hiện trước mắt khán giả theo lời kể.
Hồi ức này kết thúc bằng nụ hôn giữa Kỳ Viễn và Tiểu Tô, tất cả sự xoắn xuýt, đau lòng và không nỡ của cậu đều hiện ra trên màn ảnh.
Lục Tu Mộc nhìn sắc mặt Khâu Hành Phong theo bản năng, song phát hiện đối phương đang cụp mắt, không biết đang suy nghĩ điều gì.
Hai người ôm hôn dần tách nhau ra trong ánh sáng cô tịch, màn hình tối sầm lại, bài hát chủ đề theo đó vang lên.
Tiểu Tô không ngừng cầm lấy con dao rồi lại buông xuống, trong ca từ như lời yêu thương, cậu khóc đến gần như không thở nổi.
Một tiếng “két” vang lên, nhạc nền im bặt, Lâm Kỳ bước vào.
Sau đó mọi thứ xảy ra đã vượt quá khỏi điều Sở Mạnh Đình và Khâu Hành Phong dự liệu, Lục Tu Mộc thấy cả hai đều đang có xu hướng mất khống chế. Sở Mạnh Đình đột nhiên chôn mặt sâu giữa hai tay, bả vai khẽ run, mà sắc mặt Khâu Hành Phong cũng rất xấu, cơ hàm co rút mất tự nhiên, dường như đang giận.
Lục Tu Mộc nắm chặt đôi tay Khâu Hành Phong, toan nói gì đó để an ủi hắn, hình ảnh lại chuyển về góc nhìn của Kỳ Viễn.
Đây là phần Lục Tu Mộc để ý nhất, cậu thu lại mọi suy nghĩ, đối mặt với Kỳ Viễn trên màn hình.
Bài hát chủ đề đang phát một nửa lại tiếp tục, đúng lúc đến đoạn của Khâu Hành Phong.
Kỳ Viễn chào chị Tô bằng nụ cười rạng rỡ, hắn bị người ta đẩy đến trước miếu Nhân duyên, mở cửa ra giữa âm thanh xôn xao xung quanh, sau đó nụ cười của hắn hoàn toàn, hoàn toàn cứng lại trên mặt.
Chị Tô dường như nhận ra có chuyện xảy ra, không để ý đến sự ngăn cản của người khác, đẩy xe lăn lên trước. Trong mắt của cô chỉ còn lại màu đỏ chói mắt.
Giữa tiếng gió núi rít gào, Lục Tu Mộc nghe được một tiếng hét khản giọng.
Đến giờ cậu vẫn không biết, cơ thể nhỏ nhắn của Sở Mạnh Đình có thể bộc phát ra tiếng gào thét như vậy.
Mà tiếng hét này đã gọi về lí trí của Kỳ Viễn, hắn bước lên muốn ôm lấy cơ thể lạnh lẽo của người yêu, nhưng dường như không dám, lại thu chân về.
Cứ lặp lại nhiều lần như vậy, hai gối của hắn quỳ mạnh xuống sàn, như muốn dùng tư thế này để nắm chặt tay Tiểu Tô.
Kỳ Viễn dán đôi tay của cậu lên mặt mình, mở miệng gọi tên cậu, còn lải nhải chuyện vui chơi trên trấn.
“Không phải em muốn lên thị trấn à.” Hắn lẩm bẩm. “Ngoan nào, đừng làm loạn nữa. Ôm tôi một cái đi, tôi dẫn em đến thư viện.”
Nhưng bất kể hắn “dụ dỗ” như thế nào, đôi tay kia vẫn rũ xuống, không có sức sống.
Nhận ra điều này khiến Kỳ Viễn tan vỡ, hắn rống lên khóc thành tiếng, ôm Tiểu Tô không buông, máu dính vào mỗi tấc da trên người.
Không biết đã qua bao lâu, có người muốn tách bọn họ ra nhưng Kỳ Viễn đều mắt điếc tai ngơ, đến tận khi mẹ Kỳ tát hắn một cái, đồng thời nói ra sự thật không thể vãn hồi: “Cậu ta chết rồi.”
“Chết, chết rồi…”
Kỳ Viễn nhỏ giọng lặp lại vài lần, ánh mắt rơi vào con dao, nhìn chăm chú năm giây, đột nhiên xông lên trước muốn đâm dao vào ngực, song bị các thôn dân đè chặt xuống đất.
Áo cưới đỏ thẫm trở nên dơ bẩn không chịu nổi, Kỳ Viễn như xác chết di động mất đi linh hồn.
Ánh mắt hắn trống rỗng, cổ họng bật ra hai chữ khô khốc: “Tiểu Tô…”
Hình ảnh ngày càng xa, bài hát chủ đề dần được tăng âm lượng, danh sách nhân viên sản xuất bắt đầu xuất hiện trên màn hình.
Phòng chiếu phim yên lặng đến kì quặc, dường như mọi người vẫn đang đắm chìm trong bầu không khí bi thương, Lục Tu Mộc thấy mấy phóng viên đang lau nước mắt.
Mũi chân cậu ma sát vài lần trên mặt đất, muốn điều tiết bầu không khí: “Không phải bây giờ nên vỗ tay à…”
Song Khâu Hành Phong và Sở Mạnh Đình như bị đóng đinh trên ghế, cả hai đều không nhúc nhích.
“Hai người–” Lục Tu Mộc nhìn sang hai bên, búng tay. “Thoát vai đi.”
Đúng lúc này, màn hình vốn đã chạy xong danh sách lại sáng lên.
Lục Tu Mộc mở mắt kinh ngạc: “Có after credit* nữa à?”
(*) Raw là 彩蛋 hay trứng màu, Easter egg, là những tình tiết ẩn giấu trong phim hoặc những đoạn ngắn chiếu sau khi kết thúc mạch phim chính và phần danh đề (tạm dịch từ Baidu), mình sẽ sử dụng thuật ngữ “after credit” luôn nhé.
Khương Thạch không quay lại, nói thờ ơ: “Là khâu giết người tru tâm.”
Lục Tu Mộc: “?”
Chính giữa màn hình xuất hiện dòng chữ “năm năm sau”, tiếp theo là Sở Mạnh Đình ngẩn người trên xe lăn.
Lục Tu Mộc vừa nhìn đã nhận ra cô không còn ở trong nhà họ Tô nữa, chưa biết đây là đoạn nào trong cốt truyện, Khâu Hành Phong cũng xuất hiện ở đây.
Kỳ Viễn bước tới từ phía sau, mang một tấm chăn đắp cho chị Tô: “Trời lạnh, đừng để bị cảm.”
Chị Tô cười nhạt: “Cảm ơn.”
Hai người im lặng, ngồi cách nhau hai bên phòng.
Sau một hồi lâu, chị Tô nói khẽ: “Tôi nhớ em ấy.”
“…” Tóc Kỳ Viễn đã dài ra, sợi tóc rũ xuống đã ngăn lại cảm xúc trong đôi mắt. “Mỗi giờ mỗi phút tôi đều nhớ em ấy.”
Lại là sự yên lặng.
Đúng lúc này, ngoài cửa sổ có tiếng kèn mừng vui.
“Tôi quên mất, hôm nay là đám hỏi.” Chị Tô nhìn ra ngoài cửa sổ. “Hình như cô dâu là A Kỳ, trước kia em ấy thích Tiểu Tô nhất.”
Kỳ Viễn chậm rãi nhắm mắt lại, hỏi một vấn đề không liên quan: “Gả cho tôi, cô hối hận không?”
Chị Tô: “…”
Ánh mắt của cô vẫn luôn hướng ra ngoài cửa sổ, không đáp có hối hận hay không, chỉ nói: “Chúng ta đều thân bất do kỷ*, không phải sao.”
(*) Thân bất do kỷ hay bản thân không theo ý muốn, có nghĩa người sống trong xã hội đôi khi vì hoàn cảnh đưa đẩy mà không thể làm mọi việc theo ý muốn của bản thân
Đến đây, “Hỉ yến” thật sự kết thúc.
Hai phút after credit ngắn ngủi này chứa lượng thông tin cực kì lớn, Lục Tu Mộc chỉ thấy lòng mình bị đào kiệt rồi.
Tiểu Tô muốn dùng cái chết của mình để thức tỉnh người dân trong thôn, muốn cho bọn họ thấy việc thờ phụng thần linh của bọn họ hoang đường đến mức nào, nhưng rốt cuộc cậu chẳng đạt được gì cả.
Những người cậu yêu không thoát khỏi sự sắp xếp của vận mệnh, chị Tô kết hôn với Kỳ Viễn, A Kỳ vẫn phải gả cho “Tiểu Bá vương” trong miệng mọi người.
Bánh răng hoang đường vẫn quay như trước, bức tượng đá lạnh lẽo vẫn sừng sững trong tòa miếu, bất động quan sát ấm lạnh nhân gian.
Mà chuyện Tiểu Tô chết đi sẽ biến thành chủ đề tầm thường nhất trong những câu chuyện trà dư tửu hậu.
Cuối cùng Lục Tu Mộc đã hiểu vì sao sau khi Khâu Hành Phong nhìn thấy Lâm Kỳ lại tức giận như vậy. Hiện tại cậu cũng thấy bất bình tương tự, không nhịn nổi mà chất vấn Khương Thạch: “Sao ông có thể để mọi thứ kết thúc ở chỗ này? Rốt cuộc ông coi Tiểu Tô là gì?”
Khương Thạch điềm tĩnh quay đầu: “Một người bình thường phản kháng chưa thành công.”
“Ông!” Ngay cả xưng hô Lục Tu Mộc cũng không để tâm nữa. “Như vậy “Hỉ yến” quay chỉ để làm màu à?”
“Cậu thấy sau cùng “Hỉ yến” muốn nói lên điều gì?” Khương Thạch hỏi lại.
“Phản phong kiến, xóa bỏ sự ngu muội–”
Khương Thạch lắc đầu, ngắt lời cậu: “Tôi quyết định ngày khởi chiếu hôm nay là có lí do. Hai mươi mốt năm trước, đúng vào ngày 27 tháng 4, nước ta đã hủy bỏ một đạo luật.”
Trong nháy mắt, Lục Tu Mộc run lên, cậu hiểu điều này nghĩa là gì. Cậu ngộ ra rằng bối cảnh thiết lập trong phim chính là phép ẩn dụ cho thế giới thực, rốt cuộc đã hiểu dụng ý của Khương Thạch.
Hứa Nghiễn nghe bọn họ nói chuyện, chần chờ hỏi: “Đạo diễn Khương, ngài dũng cảm quá đấy, còn dám châm biếm chính sách quốc gia.”
Khương Thạch không đồng ý với cách nói này: “Là phơi bày.”
“Giống như trong “Hỉ yến”, có người đạt được hạnh phúc, có người thất vọng, cũng có người phản kháng đến khi chẳng thay đổi được điều gì.” Ông nói. “Đây là một thế giới thu nhỏ phản ánh xã hội hai mươi năm trước. Tôi là một người làm nghệ thuật, chỉ muốn ghi chép lại, dùng một phương thức khác để nhắc người xem rằng đừng lãng quên lịch sử mà thôi.”
Mọi người yên lặng hồi lâu. Đến tận khi cả rạp sáng đèn, Khâu Hành Phong mới mở miệng: “Kỳ Viễn và Tiểu Tô có nguyên mẫu không?”
Khương Thạch không cho câu trả lời chính xác, hỏi ngược lại: “Các cậu cảm thấy dưới hoàn cảnh kia, loại người nào dễ trở thành “Tiểu Tô” nhất?”
Hứa Nghiễn nghĩ một hồi: “Người theo chủ nghĩa không kết hôn?”
Khương Thạch cười: “Là người đồng tính.”
Ông dừng một khắc, vòng vấn đề trở lại ban đầu: “Nếu nhất định phải hỏi tôi bộ phim này nói về cái gì, thì có lẽ chỉ muốn truyền đạt một thông điệp duy nhất–”
“Giới tính là thứ được định sẵn từ khi chúng ta sinh ra, nhưng tình yêu thì không.”
doc truyen