Bã đậu ướp là loại nguyên liệu nấu ăn đặc sản của nước Tông Tử. Nước Tông Tử là nước thiết lập bởi hai bộ lạc Hạ, Thương, an phận tại biên giới, mưu toan khôi phục ngai vàng, sau đó bị danh tướng tiền triều Tử Lỗ tiêu diệt, hiện nay mặc dù còn gọi là nước Tông Tử, thực ra chỉ là một huyện của Đại Sở mà thôi.
Lâm Đạm không nghĩ tới một chỗ vắng vẻ như vậy cũng có người biết, lại còn kể lại cặn kẽ chi tiết quá trình nấu món đặc sản, không khỏi nhìn về phía nam tử khôi ngô. Nam tử và cô bốn mắt nhìn nhau, cuối cùng cúi đầu tiếp tục gặm lương khô.
Thịt muối trong nồi đều bọc một lớp bã đậu ướp bên ngoài, dầu mỡ dư thừa không ngừng sôi sục tanh tách giòn tan, tỏa mùi thơm nức mũi ra ngoài. Lâm Đạm thu hồi ánh mắt, nói với tiểu nha đầu ngồi xổm bên cạnh mình: "Có thể rót nước."
Tiểu nha đầu vội vàng đổ nước từ bình gốm vào nồi, nước vừa chảy vào, màu sắc thức ăn vốn đã không dễ nhìn càng đục ngầu hơn, nhưng mùi giấm xông thẳng vào mũi đã nhạt hơn nhiều, đẩy mùi vị thoang thoảng vốn có của thịt muối và đậu hủ ra ngoài.
Mùi hương vừa thay đổi này lập tức được gió xuân lất phất thổi bay, truyền đi khắp nơi. Ba nam tử ngồi cách đó không xa nhịn không được hít mũi một cái, miệng vốn khô khan nhất thời tiết ra nhiều nước miếng, không cần uống nước cũng có thể nuốt khối lương khô cứng rắn xuống. Nhưng hiện tại nhìn lương khô cứng rắn, bọn họ có loại cảm giác nuốt không trôi.
Lâm Đạm hoàn toàn không thèm để ý cảm thụ của vài người này, tựa hồ cảm thấy thức ăn trong nồi còn chưa đủ ngon, lại chia ra đổ vào vài loại gia vị khác nhau, dùng muỗng chậm rãi khuấy. Nước canh đã sôi trào, đang ùng ục ùng ục nổi bọt, hơi nước màu trắng lôi cuốn mùi thơm bá đạo tán ra bốn phía, công kích khứu giác và vị giác của tất cả mọi người.
Tiểu nha đầu vừa nuốt nước miếng vừa nói: "Sư phụ, nước canh sôi lâu như vậy người mới rắc bột hoa tiêu, như vậy có đủ thấm vị hay không?"
Lâm Đạm từ từ nói: "Đây là đằng tiêu (1), không phải hoa tiêu. Hoa tiêu vị tê tê, đằng tiêu thì trong tê có chát, nấu quá lâu sẽ làm đồ ăn bị đắng, cho nên phải đợi chậm một chút mới cho vào. Vị tê của đằng tiêu chính tông hơn so với hoa tiêu, không cần dùng dầu xào lên, chỉ cần bỏ vào nước sôi đun một khắc đồng hồ là có thể kích ra mùi vị tê cay mát lạnh."
Tiểu nha đầu gật đầu một cái bày tỏ thụ giáo, Lâm Đạm bỏ măng thái sẵn vào nồi nấu trong chốc lát, cuối cùng lấy dăm ba cây hành đã rửa sạch cuốn thành cuốn, chuẩn bị bỏ vào nồi.
Tiểu nha đầu vội vàng kéo tay áo cô, nghi ngờ nói: "Sư phụ, ngài từng nói làm thức ăn kị nhất là trộn lẫn, vì sao món bã đậu ướp hầm thịt muối này của ngài lại nấu thế này? Món ăn này vốn vị đã nặng, ngài còn cho hành dại nức mũi này vào, không lấy được mùi vị kết hợp, không thể ăn! Ta cảm thấy mùi vị bây giờ rất tốt, không cần thêm gia vị khác."
Lâm Đạm cười nhạt liếc nàng, giải thích rõ: "Ngươi từng nhớ cách thức nêm gia vị ta từng tặng ngươi không? Thức ăn nặng miệng cần dùng phương pháp tăng vị, làm nổi bật sự đậm đà của nó; thức ăn nhạt miệng cần dùng phương pháp giảm vị, làm nổi bật mùi thơm vốn có; ngoài ra còn có phương pháp hỗn hợp, phương pháp chuyển vị vân vân. Hôm nay ta sử dụng phương pháp tăng vị, tăng thêm vị chua cay của bã đậu ướp cho vị mặn của thịt muối, hỗn hợp hai cái lại rồi tăng thêm vị tê cay của đằng tiêu, ba vị chua cay tê hơi có vẻ pha tạp, lúc này lại thêm vào hành dại, tức thêm vào vị ngọt, chát và đắng nhẹ, mùi hương khác biệt của hành dại lẫn vào mùi hôi của bã đậu ướp, khiến cho tầng tầng xếp lên, tầng tầng tăng vị, lúc này mới thành một nồi thức ăn ngon. Cái gọi là kị trộn lẫn, không phải nói gia vị càng ít càng tốt, mà là nói mùi vị càng rõ càng tốt, nặng ở cấp độ, mà không phải chủng loại. Giữa các gia vị có sự trợ giúp lẫn nhau, vị chua có thể làm giảm vị mặn, vị mặn lại có thể tăng thêm vị ngọt, hết sức kỳ diệu. Cho nên lúc ta xào món này chưa từng bỏ thịt muối vào nước sôi để ninh, bởi vì vị chua của bã đậu ướp sẽ làm yếu vị mặn của thịt muối, rưới nước lên vị sẽ nhạt đi, ngươi sau này phải chú ý."
Lâm Đạm vừa nói vừa thả hành dại vào nồi nhẹ nhàng khuấy, vốn bã đậu hỗn loạn thành một đoàn nhất thời trắng trắng, đỏ đỏ, xanh xanh, màu sắc trở nên cực kỳ đẹp mắt, một mùi thơm đậm đà khó có thể nói thành lời tràn ngập.
Tiểu nha đầu một bên nuốt nước miếng một bên kích động: "Sư phụ, ngài thật lợi hại! Sau khi cho thêm hành dại, mùi vị nồi canh quả nhiên khác hẳn! Một món ăn trước sau thay đổi ba vị khác nhau, nếu không phải có ngài nói, ta thật không nghĩ ra còn có cách làm này."
Lâm Đạm khẽ cười nói, "Vậy để ta kiểm tra ngươi, tại sao lại bỏ măng tươi vào?"
"Măng tươi với thịt muối vốn nên nấu cùng nhau mà, mùi vị tốt hơn." Tiểu nha đầu vừa mới học nấu ăn, đang ở giai đoạn mơ hồ.
Lâm Đạm kiên nhẫn giải thích: "Bã đậu ướp và thịt muối đều là món ướp, mùi vị tuy tốt nhưng có một khuyết điểm lớn nhất, đó chính là thiếu vị tươi. Thêm măng là để có vị tươi mới, có thể bù vào chỗ món ăn còn thiếu. Các ngươi nếm thử một chút, có phải sau khi cho thêm măng, đầu lưỡi có thêm vị tươi ngon không?"
Lâm Đạm dùng thìa múc canh, đưa tới bên miệng tiểu nha đầu.
Tiểu nha đầu tỉ mỉ nhấp một miếng, nhất thời giơ ngón tay cái: "Thật tươi ngon! Sư phụ, ngài sáng tạo món ăn này thật tuyệt!"
Lâm Đạm cười lắc đầu, lúc này mới hô mới những người làm sớm đã nước miếng đầy đất: "Được rồi, mọi người có thể ăn cơm."
"Ăn cơm ăn cơm! Mau mang bát đũa tới!" Đám người xúm lại từ sớm dung tốc độ nhanh nhất có thể xới cơm, múc đồ ăn, vùi đầu ăn từng miếng lớn. Tiếng đũa bát va chạm loong coong vang lên, còn có tiếng đầu lưỡi cuốn thức ăn xì xụp và tiếng nuốt ừng ực, mọi người ăn vội ăn vàng cứ như nhịn đói mấy ngày vậy.
Tiểu nha đầu ăn đồ nóng đến cái trán đổ mồ hôi, gò má đỏ bừng, không khỏi cảm thán nói: "Sư phụ, ngài bị bệnh một lần, làm chúng ta chưa lần nào ăn cơm no. Ăn quen đồ ngài làm rồi, sang thứ khác chẳng có mùi vị gì."
Lâm Đạm xoa xoa đầu nàng, mắt lộ vẻ cưng chiều, bản thân tùy tiện ăn vài miếng rồi vào xe nằm. Bệnh của cô còn chưa hết, mới vừa rồi hít phải khói bụi, cổ họng bắt đầu phát đau.
Hai tráng hán ngồi cách đó không xa từ lúc Lâm Đạm bắt đầu nấu cơm đã nuốt không trôi lương khô rồi, rối rít rướn cổ ngóng trông nồi lớn, ngay cả thủ lĩnh tính tình lãnh đạm cũng có chút không kiềm chế được nhìn nhiều mấy lần, tốc độ nuốt lương khô càng ngày càng chậm. Khi Lâm Đạm bắt đầu kể rõ phương pháp nêm nếm gia vị cho món ăn, hắn đã hoàn toàn không ăn lương khô nữa, dứt khoát ném túi nước vểnh tai lắng nghe.
Lâm Đạm có giọng nói chậm rãi nhu hòa, cách dùng từ đặt câu hết sức hình tượng sinh động, dù nhìn không rõ nồi thức ăn, chỉ nghe cô kể lại, hít mùi thơm tỏa ra, liền có thể tưởng tượng mùi vị của nồi thịt muối hầm bã đậu ướp này tuyệt vời thế nào. Khi những người làm bắt đầu giành đồ ăn, tưởng tượng liền hóa thành sự thực, khiến ba người trong bụng đánh trống, miệng lưỡi thòm thèm, cảm giác đói bụng đánh úp lại.
"Mẹ, ta sắp không chịu nổi!" Tráng hán ba lăng nhăng dùng tay áo hung hăng xoa xoa nước miếng bên khóe miệng mình.
"Nồi thức ăn lớn như vậy, ngươi nói họ có ăn hết không?" Một tên tráng hán khác cõi lòng chờ mong hỏi.
Nam tử khôi ngô không trả lời, một đôi mắt phương không chịu không chế nhìn chằm chằm nồi lớn, yết hầu rung động, tựa hồ đang nuốt nước bọt.
Ba người trầm mặc một hồi, mắt thấy người bên kia liên tục hạ đũa, gắp thịt muối gắp măng tươi gắp hành dại, cuối cùng cả canh bã đậu cũng múc ra trộn cơm, nhất thời có chút ngồi không yên.
"Triệu lão lục, ngươi đi hỏi họ xem họ có thừa đồ ăn không, chúng ta cầm tiền mua." Đại hán ba lăng nhăng dùng cùi chỏ thọc đồng bạn.
Triệu Lục thấp giọng mắng: "Ngươi con mẹ nó tại sao không đi?"
"Ta vừa mới mắng tên sai vặt kia còn gì? Ta cũng cần mặt mũi nhìn người chứ!"
"La đầu sắt, ngươi muốn lão tử vứt mặt mũi đấy à?" Vừa dứt lời, một trận gió thổi mùi thơm thức ăn tới, ba vị tê cay chua pha với vị mặn của thịt muối, chưa cần ăn vào miệng đã có cảm giác vui sướng tràn trề, đơn giản là câu hồn!
"Mẹ, lão tử đếch cần mặt mũi, lão tử phải qua chào hỏi một câu!" Triệu Lục lúc này bỏ mặt bỏ mũi, ôm hai lượng bạc chạy tới.
Tên sai vặt lúc trước bị hai người vô tình từ chối giễu cợt mất sức chín trâu hai hổ mới thò mặt ra từ trong bát, trợn trắng mắt nói: "Một tí thức ăn như vậy, bọn ta có đến sáu người, sao ăn không hết?"
"Chúng ta bỏ tiền mua không được sao?" Triệu Lục móc ra hai lượng bạc, cười hết sức nịnh hót. Củi lửa vẫn cháy, nước canh vẫn sôi ùng ục, mùi thơm kia đúng là không có giới hạn! Hắn tới gần nồi lớn rồi không nhúc nhích nói, nước miếng chảy ròng ròng.
"Không được." Tên sai vặt vòng qua hắn tới bên nồi, vớt mấy miếng thịt muối, lại vớt mấy miếng măng và hành dại, xì xà xì xụp nhét vào miệng, căn bản không nói nổi nữa.
Triệu Lục nhìn chằm chằm bóng dáng của hắn, biểu tình có chút đáng thương.
Tựa hồ cảm thấy thuộc hạ của mình thật mất mặt, nam tử tuấn vĩ trầm giọng ra lệnh: "Trở lại đi."
Triệu Lục nhìn bát cơm chan canh của tên sai vặt, lại nhìn nồi lớn đang sôi sùng sục, lúc này mới không cam lòng trở lại. Ba người cùng chung chí hướng cầm túi lên rót nước, hi lý hồ đồ (2) uống mấy ngụm nước to, trong miệng càng không có vị gì. Ngồi chốc lát, mỗi người cùng đi tiểu tiện, nước vừa uống xong lập tức không còn, ba người càng đói bụng hơn, ánh mắt nhìn chằm chằm nồi lớn có chút xám ngắt.
Tên sai vặt bị ánh mắt trừng lớn của mấy người làm cho sợ hãi, không khỏi thầm nghĩ: Ngày mai mỗi người một ngả rồi, buổi chiều và buổi tối có lẽ còn đụng phải đối phương, dứt khoát bố thí một chút đi, vì vậy dùng muôi múc ra mấy miếng thịt và nước canh còn sót lại, để vào một bát tô, cất giọng nói: "Thức ăn vẫn còn một ít, các ngươi có muốn ăn không?"
"Muốn muốn muốn, đa tạ vị tiểu huynh đệ này!" Triệu Lục đứng ngồi không yên dùng tốc độ nhanh nhất chạy tới, hai người khác tuy cực lực che giấu, yết hầu vẫn không nhịn được lên xuống.
Phần sau cùng mới là tinh hoa của nước canh, thịt muối sớm đã mềm nhừ, bã đậu đã nửa tan, nhìn hình thức không ra gì, mùi vị lại tuyệt vời nhất hạng, lấy lương khô ra cho vào bát hút no nước, sau đó cắn một miếng thật to, mùi vị khô cứng lập tức bị mùi thơm tê cay chua mặn mềm mại thay thế, khiến người ta hận không thể nuốt cả đầu lưỡi.
Ba nam tử cao lớn chụm đầu vào nhau, mỗi người một khối lương khô chấm nước canh, còn kẹp thịt muối giữa hai khối lương khô, từng ngụm từng ngụm ăn vội vàng. Cuối cùng dư lại chút cặn canh, nam tử khôi ngô trừng mắt phượng một cái, hai người khác liền không dám động, rưng rưng nhìn thủ lĩnh bẻ lương khô ném vào bát, húp không còn một mống.
Triệu Lục lúc trả bát da mặt đỏ bừng, không thể trách hắn, cái bát này quá sạch sẽ, còn sáng bóng hơn cả dùng nước rửa qua. (1) Đằng tiêu: cây sẻn gai, một loài thực vật có hoa thuộc họ Cửu lý hương. Cây gỗ nhỏ cao 4m; thân to 20 cm; gai thẳng, dẹp. Lá có sống lá, có cánh rộng 2mm, mang 3-5(-7) lá chét thon, dài đến 13 cm, không lông, mép có răng nằm, mặt dưới có tuyến nhỏ và nâu lúc khô. Cụm hoa ở phần nhánh già, cao 4–7 cm; hoa trăng trắng, lá đài 5, hoa cái có nhị lép, bầu 2-5 lá noãn. Quả dài 1 hạt tròn, đỏ, có tuyến to, to 4-5mm; mảnh 2; hạt đen chói.
(2) Hi lí hồ đồ: câu thành ngữ dân gian xuất phát từ khu vực hạ lưu sông Hoàng Hà, nghĩa là mơ hồ tùy tiện.