“Đúng là thần nghĩ có thể dùng Trương Bàn được, ý của Trưởng Công chúa như thế nào?”
Trần Đình Giám chậm rãi hạ một con cờ đen xuống, ngước mắt nhìn con dâu.
Hoa Dương đón ánh mắt của ông, vẻ mặt nghiêm nghị: “Con dâu cho rằng, Trương Bàn rất khéo đưa đẩy. Phụ thân hiện tại đang được mẫu hậu và đệ đệ trọng dụng, hắn coi phụ thân như thiên lôi sai đâu đánh đó. Sau này phụ thân già rồi, hoặc là có người lung lay được nền móng cải cách này, Trương Bàn là người có thể quăng Cao Thủ phụ để đi tìm chỗ dựa mới, tới lúc đó cũng có thể không do dự mà ruồng bỏ người và sự nghiệp cải cách của người để đón ý nói hùa với những đại thần đối đầu với người, đi một con đường thoải mái hơn.”
Trần Đình Giám lại cầm một quân cờ nữa lên, ngón cái và ngón trỏ giữ quân cờ nhẹ nhàng miết.
Lý do này của con dâu không quá thuyết phục được ông.
Đầu tiên, Trương Bàn chỉ nhỏ hơn ông một tuổi, chờ đến lúc ông lớn tuổi thì Trương Bàn cũng già rồi, thậm chí Trương Bàn có khi còn không sống lâu được hơn ông.
Thứ hai, nếu có người có thể làm lung lay được các cải cách của ông, ông sẽ đứng ngồi không yên, như vậy bất kể là ông đề bạt người nào đi nữa, những người đó cũng sẽ như khỉ tan đi khi cây đổ.
So với việc bị tai họa ngầm trong tương lai cản đường, không bằng cứ dùng trước vài người tình nguyện theo ông, sau đó chậm rãi quan sát.
Trần Đình Giám không phản đối con dâu, chỉ lặng lẽ chơi cờ.
Tuy rằng Tôn thị và Trần Kính Tông đứng xa, nhưng cùng một gian nhà thì có thể cách nhau tới mức nào. Chỉ cần để tâm nghe thì vẫn có thể nghe được hai người nói chuyện.
Trần Đình Giám im lặng đi, hai mẹ con bèn đưa mắt nhìn nhau.
Trần Kính Tông muốn quay đầu lại xem, xem có phải Hoa Dương bị lão già chọc tức luôn rồi không, có thấy uất ức gì không, nhưng hắn hơi động một chút đã bị Tôn thị níu tay lại, không cho hắn dính vào.
Hoa Dương cũng không hi vọng xa vời rằng cha chồng của nàng sẽ lập tức đồng ý điều gì, nàng đặt một con cờ trắng xuống, bình tĩnh nói: “Phụ thân, con và Phò mã ở chung đã lâu, cũng học tật xấu nhanh mồm nhanh miệng của chàng ấy, nếu như có câu nào mạo phạm người, xin người tha thứ cho.”
Kéo của Trần Kính Tông lệch một cái, suýt nữa đã cắt luôn một nụ hoa hải đường.
Trần Đình Giám cười nói: “Trưởng Công chúa cứ nói đi đừng ngại.”
Hoa Dương: “Giữa các vị Các lão thế hệ trước, người cũng tính là còn trẻ. Chỉ là con người luôn không thể tính toán trước được sinh lão bệnh tử của bản thân, con dâu đương nhiên là mong muốn người có thể sống lâu sống thọ, nhưng con dâu vẫn phải lo lắng, lỡ như có một ngày nào đó người xảy ra chuyện gì, văn võ cả triều này có ai thừa kế được y bát của người, tiếp tục ủng hộ, thúc giục đệ đệ con phổ biến cải cách của người.”
Trần Đình Giám: …
Nếu đổi lại là vợ của lão Đại hoặc là lão Tam rủa ông như thế, Trần Đình Giám không thèm trách cứ, chỉ cần sầm mặt xuống là có thể khiến hai đứa con dâu giật mình. Thế nhưng bây giờ ngồi trước mặt ông đây lại là Trưởng Công chúa.
Tôn thị ho khan một cái, nhìn hoa hải đường nói với con trai: “Ôi, ta đột nhiên lại nhớ tới Lý Thái y, cũng không biết sách thuốc của ông ta đã được viết xong chưa.”
Trần Kính Tông: “Nếu như ông ta có thể vùi đầu vào viết sách thì chắc hẳn lúc này cũng đã xong rồi. Chỉ sợ cứ ba ngày hai bữa lại đi chẩn bệnh giúp người khác, nhất là đám quý tộc quan lại, cứ mỗi lần trị bệnh là phải nửa tháng, tĩnh dưỡng cũng cần ông ta phải chăm sóc cho nửa tháng nữa, làm chậm trễ việc viết sách.”
Trần Đình Giám: …
Trần Các lão Trần Thủ phụ khi còn trẻ ngọc thụ lâm phong, bây giờ cũng là tiên phong đạo cốt, cả đời này chỉ có khoảng thời gian khó chịu nhất là khi phải ở lại Lăng Châu chữa bệnh một tháng.
Cho nên người phải già đi, tuy rằng Trưởng Công chúa nói hơi khó nghe nhưng cũng là sự thật.
Trần Đình Giám thở dài, thỏa hiệp: “Nếu như Trương Bàn không gánh được trọng trách này thì Trưởng Công chúa cho rằng ai có thể?”
Hoa Dương đã có sự chuẩn bị, đáp: “Người con dâu muốn tiến cử, thiên hạ bách tính không ai không biết, chính là Hà Thanh thiên, Hà Thanh Hiền đại nhân.”
Trần Đình Giám: …
Từ bên cửa sổ truyền tới tiếng cười khúc khích nho nhỏ, không phải của Tôn thị thì ai?
Trần Đình Giám không thể thể hiện sự bất mãn với Trưởng Công chúa, chỉ có thể giả vờ như bị thê tử chọc giận, quay đầu cau mày nhìn vợ con một cái.
Hoa Dương cố nén cười.
Tằng Các lão và Trương Bàn, hai vị này ủng hộ Cao Thủ phụ nên bất hòa với cha chồng.
Hà Thanh Hiền không theo phe phái nào, ông ấy là tiến sĩ cùng khoa với cha chồng, năm đó khi cha chồng lấy được Trạng nguyên, Bảng nhãn chính là Hà Thanh Hiền.
Hai người bằng tuổi nhau, hoài bão cũng giống nhau đều vì muốn nước giàu binh mạnh.
Chỉ là tính cách của Trạng nguyên và Bảng nhãn không hợp nhau.
Cha chồng giống như một miếng ngọc ôn nhuận trầm ổn, lúc cần thiết thì sẽ giấu tài, cũng có thể nói khéo mấy câu đưa đẩy. Mãi cho đến khi ông thăng chức làm Thủ phụ của Nội Các mới chịu để lộ ra một mặt độc đoán bá đạo.
Hà Thanh Hiền lại như một bảo đao bộc lộ tất cả tài năng, ông ấy kiên trì với phẩm hạnh của mình, thương dân như con đồng thời cũng căm hận tham quan vô lại, gan lớn đến mức hoàng gia gia của Hoa Dương lúc trước cũng bị Hà Thanh Hiền trình sổ con lên mắng hơn mười ngày.
Dân chúng tán thưởng Hà Thanh Hiền bao nhiêu, thì trong quan trường ông ấy bị xa lánh bấy nhiêu. Bởi vì ánh mắt của Hà Thanh Hiền không cho phép người làm quan có chút tì vết nào.
Hoa Dương còn biết năm ấy khi Trần Bá Tông đậu Trạng nguyên, cha chồng đã bị Hà Thanh Hiền âm thầm chế nhạo một lần. Đợi đến khi Trần Bá Tông chuẩn bị tham gia kì thi mùa xuân, Hà Thanh Hiền còn viết luôn cho quan chủ khảo lúc đó, cũng chính là Lữ Các lão bây giờ một phong thư, yêu cầu Lữ Các lão không được làm việc thiên vị, nói bóng nói gió đều là ông ấy nghi ngờ Trần Bá Tông và Trần Hiếu Tông dựa vào cha mình để thi đậu Trạng nguyên và Thám hoa.
Cha chồng và Hà Thanh Hiền kết thù với nhau từ lúc đó. Sau này khi Cao thủ phụ nhậm chức, Hà Thanh Hiền bị người khác ép buộc mà xin từ quan. Sau này cha chồng thăng chức, đại khái là không chịu được tính tình của Hà Thanh Hiền, cũng chỉ để Hà Thanh Hiền nhậm chức ở một địa phương khác.
Đối với mấy cải cách của cha chồng, Hà Thanh Hiền có ủng hộ cũng có phản đối, còn cho rằng cải cách của cha chồng gãi không đúng chỗ ngứa, thiếu ấn tượng, nói ngắn gọn chính là không coi trọng cha chồng cho lắm. Nhưng qua năm sau, cha chồng thi hành việc đo đạc đất đai, năm sau nữa cha chồng phổ biến một hình phạt bằng roi, Hà Thanh Hiền vừa ghét bỏ cha chồng gãi không đúng chỗ ngứa, vừa tích cực phối hợp. Nam Trực của ông ấy cũng là nơi cải cách được phổ biến nhất, thành công nhất.
Lúc cha chồng bị triều đình tính sổ, gần như ngày nào Hà Thanh Hiền cũng gửi tấu chương đến kinh thành, tất cả đều là nói chuyện giúp cho cha chồng.
Đáng tiếc ông ấy một mình thế lực mỏng, không chỉ không thể giúp đỡ được cha chồng và toàn bộ Trần gia, đến bản thân mình còn bị biếm đi một nơi xa xôi.
“Phụ thân, người thấy Hà đại nhân thế nào?” Hoa Dương cười hỏi.
Trần Đình Giám vân vê ria mép, bất đắc dĩ nói: “Hắn là vị quan tốt thanh liêm nhất thiên hạ, điều đó thần không thể phủ nhận, nhưng nếu điều hắn tưới kinh thành, còn tiến cử vào Nội Các, sợ là toàn bộ người trong quan trường đều bị hắn tố cáo một lượt, bất lợi cho việc phổ biến cải cách.”
Cải cách cần quan viên địa phương đi kiểm chứng, Hà Thanh Hiền nhìn ai cũng không vừa mắt, chỉ khiến ông thêm phiền.
Hoa Dương: “Người là Thủ phụ, xử lý quan viên bên dưới như thế nào, xét cho cùng cũng là do người và đệ đệ quyết định. Đối với Hà Thanh Hiền, người chỉ cần lấy ra bốn chữ ích nước lợi dân, ông ấy bảo vệ bách tính như thế, nhất định sẽ nghe lọt tai, dù sao cũng tốt hơn là một người xa rời quan trường chỉ có thể trơ mắt nhìn dân chúng chịu khổ lại chẳng thể làm được gì. Đạo lý này, con dâu tin rằng ông ấy hiểu rõ.”
Trần Đình Giám: “Nhưng hắn cũng không tán thành cải cách của thần.”
Hoa Dương: “Trương Bàn tán thành cải cách của người, Lữ Các lão cũng vậy, nhưng bọn họ cũng chỉ là nghe theo sự sắp xếp của người, một minh phụ thân phải quan tâm đến tất cả các phương diện cải cách, khó tránh khỏi có những chỗ không thể suy nghĩ chu toàn. Con dâu biết người đặt Hoàng thượng và triều đình lên vị trí hàng đầu, còn Hà Thanh Hiền lại đặt bách tính lên hàng đầu, như vậy nếu có Hà Thanh Hiền phụ tá, ngược lại có thể dễ dàng giúp người bổ sung những khuyết điểm còn thiếu.”
“Vả lại thực thi theo luật cũ đương nhiên sẽ mang đến hiệu quả rõ rệt, nhưng phụ thân đặt ra nhiệm vụ năm nào cũng cần phải hoàn thành việc trưng thu thuế má nô dịch cho các quan viên địa phương, sẽ có quan viên liêm chính công bằng giám sát các hộ nhà giàu hoặc quý tộc không cho phép bọn họ ăn bớt tiền thuế. Đám quan tham bình thường nhận không ít đồ hối lộ từ các nhà giàu tại địa phương, cho nên bọn họ không ra tay với đám nhà giàu, trái lại đi ép buộc dân chúng phải giao nộp thuế má nhiều hơn, khiến không ít bách tính phải từ bỏ ruộng đất để trôi dạt khắp nơi. Quan tham như thế nhất định cần một thần tử như Hà Thanh Hiền đi trấn áp. Có Hà Thanh Hiền trên triều đình, cũng có thể khiến bách tính trong thiên hạ tin tưởng vào các cải cách của người.”
Lần đầu tiên Trần Đình Giám mím môi.
Ông không phải là thánh nhân, không thể làm chu đáo hết mọi việc, có đôi khi vì để đạt được mục tiêu cuối cùng phải cho phép kế hoạch có chút tì vết.
Ông đúng là vì nước vì dân, nhưng trên đời này có nhiều quan địa phương như thế, không phải ai cũng nghiêm chỉnh tuân thủ theo mệnh lệnh, bọn họ sẽ len lén dùng mánh lới gì đó, bọn họ sẽ ức hiếp bách tính.
Cuối cùng tất cả đều là lỗi của ông.
Thấy ông mất hứng, Hoa Dương cũng nhẹ giọng nói: “Phụ thân một lòng vì nước vì dân, lòng kính trọng và nể phục của con dâu đối với người thậm chí còn vượt qua cả tiên đế, điều đó Phò mã có thể chứng minh cho con. Chỉ là quan viên trong thiên hạ, không phải ai cũng có thể công chính liêm minh như phụ thân được, phụ thân là vì đại cục, chỉ có thể chọn nhân nhượng, nhưng phụ thân không hề lẻ loi một mình. Có Hà Thanh Hiền bên cạnh giúp đỡ, hai người đồng tâm hiệp lực, có thể giúp cho lần phổ biến cải cách này càng triệt để hơn.”
Trần Đình Giám vẫn mím chặt môi, cụp mắt, không hạ được quân cờ xuống.
Ông cũng không phải là một đứa trẻ con, nhẹ giọng dỗ dành vài câu là sẽ thấy vui vẻ lại, Hoa Dương suy nghĩ một chút, dọn sạch quân cờ ở trên bàn cờ đi, lại một lần nữa đặt một quân cờ xuống, đặt ở bên ngoài quân cờ màu đen: “Nếu như quân cờ đen của phụ thân là văn võ cả triều, người có biết quân cờ trắng này của con là ai không?”
Trần Đình Giám đưa mắt nhìn qua.
Một quân cờ trắng lẻ loi một mình, đối mặt với cờ đen rậm rạp chằng chịt, vẫn tản mát ra sự kiêu ngạo hơn người, giống như Trưởng Công chúa kiêu ngạo ngồi ở phía đối diện, giống như nHoa Dương trong cung.
Hoa Dương nhỏ giọng nói: “Thực ra cải cách có thể phố biến được bao lâu, không nằm ở người hay Trương Bàn, hay đám người Hà Thanh Hiền, mà chính là chỗ này.”
Nàng nhẹ nhàng lấy quân cờ màu trắng kia đi.
Những cảm xúc tiêu cực khác của Trần Đình Giám đều tiêu tán, ông vui lòng phục tùng gật đầu một cái, thật sự thần phục với cách nhìn sắc bén của Trưởng Công chúa.
Hoa Dương nói: “Người là tiên sinh của đệ ấy, những đại thần khác cũng vậy. Đệ ấy còn trẻ, có thể chọn mặt gửi vàng, hội tụ đủ hoài bão của các người, chính kiến chịu ảnh hưởng nhưng đến khi suy nghĩ trưởng thành rồi, sẽ không bị bất kì kẻ nào lôi kéo dễ dàng nữa.”
Vẻ mặt Trần Đình Giám nghiêm túc: “Đúng.”
Hoa Dương: “Như vậy, phụ thân mong rằng bên cạnh đệ ấy chỉ có một mình người giám nói lời thực tế, còn những người khác một là thật sự ủng hộ người nhưng chỉ lặp lại ý tứ của người, hai là mặt ngoài ủng hộ người nhưng sau lưng lại âm thầm dạy dỗ đệ ấy cách thức quản lý quốc gia của mình cho đệ ấy. Hay là, phụ thân càng hi vọng bên cạnh đệ ấy chẳng những có một Thủ phụ luôn lấy đại cục làm trọng như người, còn có thể có một thần tử yêu dân như con có thể bẩm báo lại những khó khăn của bách tính với đệ ấy bất cứ lúc nào?”
Trần Đình Giám đột nhiên rời chỗ, vén vạt áo lên quỳ xuống trước mặt Trưởng Công chúa: “Lời dạy dỗ hôm nay của Trưởng Công chúa, thần nhất định khắc ghi thật sâu.”
Hoa Dương không chịu nổi một cái quỳ gối này của ông, nàng tiến lên đỡ hờ, lệ nóng hoen mi nói: “Là con dâu phải tạ ơn người mới đúng, người vì bách tính vì Hoàng thượng mà ngày đêm làm lụng vất vả. Không có người, con dâu cũng không biết nói những lời này lại với ai. Con dâu tiến cử Hà Thanh Hiền cũng là mong muốn có người thật sự tình nguyện giúp ngài chia sẻ ưu phiền, cho dù chỉ là thêm một người cùng người gánh vác những phỉ nhổ và hận thù ập tới, cũng tốt hơn là một mình người đứng ra hứng chịu tất cả.”
Trần Đình Giám vì câu nói cuối cùng của Trưởng Công chúa mà đỏ cả mắt.
Mắt thấy hai người đều sắp rơi lệ, từ bên cửa sổ đột nhiên truyền tới tiếng cười nhạo của Trần Kính Tông: “Nếu Hà đại nhân biết ông ấy chỉ vào kinh để giúp người khác đỡ một đao, sợ là sẽ thu dọn quần áo chạy trốn suốt đêm.”
Hoa Dương: …
Trần Đình Giám: …
Tôn thị đưa tay lau nước mắt, rồi lại đánh một cái thật mạnh lên mông của con trai!
doc truyen